Belgen willen meer inspraak, blijkt uit nieuw onderzoek!
Slechts 24% van de Belgen vindt dat ze vandaag voldoende inspraak hebben op het beleid van de overheid. Dat blijkt uit een nieuwe studie van G1000 bij een representatieve steekgroep van 1140 Belgen. Nochtans vinden burgers burgerparticipatie belangrijk: 88% van de ondervraagden vindt dat politici rekening moeten houden met de mening van burgers, alvorens ze beslissingen nemen. ‘Het is duidelijk dat burgers meer participatie willen, ook buiten de verkiezingen’, zegt Ben Eersels, directeur van G1000. ‘Tegelijk is er een breed draagvlak voor meer burgerparticipatie: een grote meerderheid van de Belgen steunt participatie-initiatieven en staat klaar om eraan deel te nemen.’
De verkiezingen zijn voorbij en de stemmen zijn geteld. Moeten burgers nu 5 of 6 jaar wachten om zich opnieuw te laten horen? Voor veel Belgen volstaat stemmen niet: slechts één op de vier (24%) vindt dat burgers voldoende inspraak hebben in het overheidsbeleid. Nog verontrustender is dat slechts 13% denkt dat politieke leiders voldoende rekening houden met hun mening voordat ze beslissingen nemen.
Belgen voelen zich momenteel weinig betrokken bij de politiek. Dit is vooral het geval op Europees niveau, waar slechts 18% van de burgers zich betrokken voelt. Maar ook op lokaal niveau zegt 54% van de burgers zich weinig of helemaal niet betrokken te voelen. “De nabijheid van lokale overheden zorgt voor een groter gevoel van betrokkenheid, maar er is duidelijk werk aan de winkel op alle politieke niveaus,” aldus Ben Eersels.
“De nabijheid van lokale overheden zorgt voor een groter gevoel van betrokkenheid, maar er is duidelijk werk aan de winkel op alle politieke niveaus.”
Burgers staan klaar om de handen uit de mouwen te steken
Bijna 9 op de 10 Belgen (88%) vinden het belangrijk om te kunnen deelnemen aan politieke besluitvorming. En ze zijn bereid de handen uit de mouwen te steken. Als de gelegenheid zich voordoet, zou een zeer grote meerderheid bereid zijn (90%) deel te nemen aan een referendum of preferendum, en 68% zou dit zeker doen. Meer dan drie kwart van de burgers is bereid om deel te nemen aan een geloot burgerpanel (79%) of een gemengde commissie met gelote burgers en politici (75%).
Voor sommigen is de drempel om te participeren hoger dan bij anderen. Zo twijfelt één op de drie vrouwen (33%) aan haar competenties om deel te nemen aan het politieke leven. Bij mannen is dit slechts één op de vijf (20%). Het zelfvertrouwen verschilt ook naargelang het opleidingsniveau: 30% van de mensen met een secundair diploma heeft het gevoel niet over de nodige vaardigheden te beschikken om deel te nemen aan het politieke leven, tegenover 21% van de mensen met een hogere opleiding.
“Het is essentieel dat er voldoende inspanningen worden geleverd om deze mensen ook een stem te geven. Met de juiste aanpak lukt dat ook. Zo kan je door de deelnemers te loten een groep vormen die een goede afspiegeling vormt van een bepaalde gemeenschap, bijvoorbeeld op vlak van geslacht, leeftijd en opleidingsniveau,” legt Ben Eersels, woordvoerder van G1000, uit.
Gebrek aan vertrouwen in de politiek
Het onderzoekt toont eveneens dat het vertrouwen in politici bijzonder laag ligt: 69% van de Belgen geeft aan weinig of geen vertrouwen te hebben in politieke partijen en politici. Opvallend: in Wallonië (79%) en Brussel (70%) ligt dat vertrouwen nog een stuk lager dan in Vlaanderen, waar ‘slechts’ 65% van de burgers geen tot weinig vertrouwen heeft. “Meer inspraak alleen zal natuurlijk niet volstaan om dat vertrouwen te herstellen. Maar het brede draagvlak voor participatie toont wel aan dat dit kan bijdragen aan een hoger vertrouwen, zoals ook uit andere studies blijkt.”, aldus Ben Eersels.
“Meer inspraak alleen zal natuurlijk niet volstaan om dat vertrouwen te herstellen. Maar het brede draagvlak voor participatie toont wel aan dat dit kan bijdragen aan een hoger vertrouwen, zoals ook uit andere studies blijkt.”
Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van G1000, het Belgisch platform voor democratische vernieuwing. Het werd uitgevoerd door onderzoeksbureau Indiville bij 1140 personen, representatief voor de Belgische bevolking, met medewerking van Christoph Niessen (Universiteit Antwerpen en lid van de raad van bestuur van G1000). “Met dit onderzoek wilden wij het draagvlak voor burgerparticipatie in kaart te brengen binnen de Belgische bevolking. Die steun blijkt opvallend groot. Dit toont aan dat er een groot potentieel is waar overheden mee aan de slag kunnen”, aldus Ben Eersels.
G1000 lanceert in lijn van het onderzoek een campagne over de mogelijkheden om burgers nauwer te betrekken bij de politiek.
