Eerste permanente burgerraad voor klimaat ter wereld in Brussels Gewest
100 gelote burgers krijgen reële macht om thema's op de agenda te zetten en oplossingen voor te dragen.
G1000 is de architect van dit nieuwe deliberatieve proces.
Met deze burgerraad stelt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een voorbeeld in deliberatieve democratie.
De Brusselse Burgerraad voor het Klimaat bestaat uit een opeenvolging van verschillende burgerpanels.
Zo’n burgerpanel bestaat telkens uit 100 gelote burgers, die verschillende weekends delibereren en aanbevelingen formuleren over een deelthema gelieerd aan het Brusselse klimaatbeleid. De loting gebeurt op basis van gender, leeftijd, woonplaats en sociaaleconomische achtergrond zodat een goede afspiegeling van de Brusselse bevolking verkregen wordt.
Burgers geven niet zomaar aanbevelingen, ze volgen ook actief op wat ermee gebeurt. De Burgerraad voor het Klimaat voorziet immers in een opvolgingscommissie die precies dat doet: opvolgen wat de politiek ermee doet. De Brusselse regering van haar kant engageert zich om alle aanbevelingen van de burgers grondig te bestuderen en transparant te rapporteren over wat ze ermee doet. 3 maanden na ontvangst van de aanbevelingen moet de regering een eerste update geven, na een jaar later komt er een eindevaluatie. Als de regering dan beslist om een aanbeveling niet uit te voeren, licht ze die keuze uitvoerig toe.
In tegenstelling tot eerdere eenmalige klimaatpanels in Frankrijk en Wallonië, zal de Brusselse Burgerraad voor het Klimaat nauw samenwerken met de regering en de administratie. Dat verhoogt de impact van de aanbevelingen op het klimaatbeleid.
De thema’s van de burgerpanels worden telkens gekozen door een groep van 25 burgers die geloot worden uit het vorige burgerpanel. Zo geven de burgers van het eerste panel het stokje door aan de deelnemers van het tweede panel. Dat is goed voor de continuïteit. Om het mechanisme in werking te zetten zal het thema van het eerste burgerpanel uitzonderlijk door de regering worden bepaald. Daarna is het aan de burgers.
Om met kennis van zaken te kunnen overleggen, krijgen de deelnemende burgers voldoende, heldere en objectieve informatie van onafhankelijke academische experts. De deelnemers kunnen ook beroep doen op verslagen van stakeholders (zoals middenveldorganisaties en belangengroepen).
Het eerste burgerpanel gaat begin 2023 aan de slag. De eerste groep gelote burgers kunnen vanaf 22 november 2022 een uitnodigingsbrief in hun brievenbus verwachten.
G1000 aan de tekentafel
Het model van de Burgerraad voor het Klimaat dat de Brusselse regering vandaag invoert, werd uitgetekend door G1000, het platform voor democratische vernieuwing in België. Daarvoor organiseerde het een meerdaagse design meeting met Brusselse administraties en nationale en internationale democratie-experten (uit Canada, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk). Tijdens het uittekenen was er voortdurend overleg met de Brusselse regering.
Meer info op de website van de Burgerraad voor het Klimaat.
Een rechtvaardige klimaattransitie is alleen mogelijk als ook burgers betrokken worden bij het klimaatbeleid. Met deze permanente burgerraad is Brussel een voorbeeld voor overheden overal ter wereld.
Er bestaat een grote kloof tussen wat burgers vinden dat nodig is en wat de politiek daadwerkelijk doet. Burgerberaden zijn een erg goed instrument om die kloof te verkleinen. De klimaattransitie vereist echter een echte democratische transitie. Brussel neemt daarin het voortouw, door burgerraden structureel te verankeren in het klimaatbeleid.
Burgerpanels kunnen en moeten vaste politieke structuren worden, met dezelfde brede bevoegdheden als bestaande electorale systemen. Brussel is een stad met meer dan 1,2 miljoen inwoners, 180 nationaliteiten en 120 gesproken talen. Als een bruisende en diverse stad als Brussel zo’n klimaatraad kan oprichten, kan het overal.
